Asya'da silah harcamalarının yükselişi devam ediyor

Burak Seletuz / 28.05.2025 00:00

Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) tarafından yayımlanan yeni Asya-Pasifik Bölgesel Güvenlik Değerlendirmesi Raporu, bölgedeki savunma harcamalarında dikkat çekici bir artışa işaret etti.

Endonezya askerleri

Rapora göre, 2022 ile 2024 yılları arasında Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam gibi Güneydoğu Asya ülkeleri, silah tedariki ve Ar-Ge için harcamalarını 2,7 milyar dolar artırarak 10,5 milyar dolara çıkardı.

Dışa bağımlılık devam ediyor

IISS’in analizine göre bölge ülkeleri, uzun vadede kendi savunma sanayilerini geliştirmeyi hedeflese de, halen kritik sistemlerde dış tedarike büyük ölçüde bağımlı. Bu sistemler arasında:

• Denizaltılar ve savaş uçakları
• İnsansız hava araçları ve füze sistemleri
• Gelişmiş istihbarat ve gözetleme elektroniği yer alıyor.

Bölgesel gerilimler ve savunma harcamaları

Raporda, Ukrayna ve Orta Doğu’daki çatışmaların yanı sıra ABD-Çin rekabetinin şiddetlenmesi ve Tayvan ile Güney Çin Denizi'ndeki ihtilafların Asya-Pasifik güvenlik ortamını daha da belirsiz hale getirdiği vurgulandı. Bu atmosfer, ülkeleri askeri yeteneklerini artırmaya ve savunma sanayisinde dış ortaklıkları genişletmeye yöneltiyor.

Stratejik ortaklıklar

• Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Asya'da artan bir savunma diplomasisi yürütüyor.
• BAE, hem Çinli NORINCO hem de Hintli Hindustan Aeronautics gibi farklı kutuplarla ortaklıklar geliştiriyor.
• Avrupa şirketleri de teknoloji transferi, ortak üretim ve lisanslı montaj modelleriyle bölgede daha fazla yer edinmeye başladı.

Ortak geliştirme zorlukları

Rapor, Hindistan ile Rusya'nın 20 yıla dayanan BrahMos süpersonik füze geliştirme iş birliğini de örnek vererek, bu tür ortak projelerin her zaman sorunsuz işlemediğini belirtti:

• BrahMos, Hindistan ordusunda aktif olarak kullanılsa da, ihracat stratejisi eksikliği nedeniyle dış satımda gecikmeler yaşandı.
• İlk üçüncü taraf müşteri olan Filipinler'e teslimatlar ancak 2024'te başlayabildi.
• Ayrıca, Rusya’nın Çin ile hipersonik versiyon geliştirme yönünde öncelik vermesi, projenin geleceğini karmaşık hale getirebilir.

Ortalama harcamalar sabit kaldı

Güneydoğu Asya ülkeleri, 2024 itibarıyla savunma için ortalama GSYİH’nin %1,5’i kadar harcama yaptı. Bu oran son on yıldır istikrarlı seyrediyor. Ancak toplamda artan harcamalar, niteliksel dönüşüm ve yetenek kazanımı yönünde güçlü bir ivmeye işaret ediyor.

Shangri-La Diyaloğu öncesi kritik uyarılar

Rapor, bu hafta sonu Singapur’da düzenlenecek Shangri-La Diyaloğu savunma zirvesi öncesinde yayımlandı. Zirvede, Ukrayna savaşı, Trump yönetiminin savunma politikaları ve Tayvan-Güney Çin Denizi gerilimleri gibi konuların gündeme damga vurması bekleniyor.

Bu veriler, Asya'nın yalnızca askeri anlamda değil, aynı zamanda teknoloji transferi ve sanayi stratejileri açısından da yeni bir döneme girdiğini ve küresel savunma mimarisinde daha özerk bir pozisyon arayışına girdiğini ortaya koyuyor.

Kaynak: gdhDigital