Fransız Dassault CEO’sundan FCAS programına çok sert eleştiriler

Aksel Buzuter / 03.06.2025 09:44

Fransa merkezli Dassault Aviation CEO’su Éric Trappier, Fransa, Almanya ve İspanya’nın ortak yürüttüğü 6. nesil savaş uçağı geliştirme projesi Future Combat Air System (FCAS) hakkında önemli ve sert açıklamalarda bulundu.

FCAS maketi

Nisan 2025’te Fransız Ulusal Meclisi Savunma Komisyonu’nda konuşan Trappier, programdaki yapısal sorunlara, iş bölümü anlaşmazlıklarına ve karar alma süreçlerindeki dengesizliklere dikkat çekti.

Airbus ile iş birliği: “Çok çok zor”

Trappier, FCAS’ın ana unsurlarından olan Yeni Nesil Savaş Uçağı (NGF) kapsamında Dassault’un ana yüklenici olduğunu hatırlatarak, Airbus ile süren iş paylaşımı tartışmalarının projeyi sekteye uğrattığını söyledi:

“Karar alma gücünün üçte ikisi Airbus’ta, yalnızca üçte biri Dassault’ta. Bu dengesizlik, iş dağılımında sürekli pazarlık gerektiriyor. İşbirliği çok, çok zor.”

Dassault’un NGF programında lider rolüne rağmen istediği teknik yönlendirmeleri yapamadığını belirten Trappier, karar alma süreçlerinde yaşanan gecikmelerin programın 2029’da uçması planlanan prototip safhasını da tehdit ettiğini ifade etti.

Model eleştirisi

Trappier’in en sert eleştirilerinden biri de FCAS programındaki “geo return” uygulamasına yönelik oldu. Üye ülkelerin yatırımları oranında iş payı almasını öngören bu sistemin verimliliği öldürdüğünü vurgulayan Trappier,

“Bu yaklaşım ölümcül. Asıl önemli olan teknik yeterlilik olmalı, siyasi denge değil,” diyerek mevcut modelin verimli bir Avrupa savunma işbirliği sağlamadığını savundu.

“Tek başımıza da yaparız”

Trappier, programın başarısız olması durumunda Dassault’un bağımsız olarak da stealth yeteneklerine sahip savaş uçağı geliştirebileceğini belirterek şunları söyledi:

“Kendimizi beğenmiş gibi görünmek istemem ama başka kimin kabiliyetine ihtiyacımız var? İşbirliğine açığız ama liderliğimizi tanıyan ortaklarla.”

Bu açıklama, Fransa’nın FCAS’tan çekilme olasılığına dair spekülasyonları güçlendirdi.

Stratejik özerklik

Fransa’nın nükleer caydırıcılığını koruma hedefinin altını çizen Trappier, gelecekteki savaş uçağının yabancı kısıtlamalara tabi olmadan görev yapabilmesi gerektiğini ifade etti:

“Eğer bu şart sağlanamıyorsa, bu projeyi sürdürmekte ısrar etmenin anlamı yok.”

Belçika’ya karşı

FCAS ortaklığına Belçika gibi ülkelerin dahil edilmesi önerilerine de mesafeli duran Trappier, bu durumun Fransız tasarım ofislerinin iş yükünü ve kazanımlarını riske atacağını söyledi. Yeni üyelerin katılımının dayatılması halinde Fransa’nın çıkarlarının zedeleneceğini belirtti.

Airbus ise Trappier’in eleştirilerine rağmen programda “güçlü ilerleme” kaydedildiğini savunuyor. Almanya’nın yeni hükümeti de FCAS’ın hızla geliştirilmesini destekliyor. Ancak Trappier, yönetim yapısındaki sorunlar çözülmeden kayda değer bir ilerlemenin sağlanamayacağı görüşünü sürdürüyor.

Kaynak: gdhDigital