Saab, Gripen savaş uçağında yapay zeka destekli muharebe yeteneğini test etti

Burak Seletuz / 12.06.2025 08:04

İsveçli savunma şirketi Saab, Helsing adlı yapay zekâ odaklı girişimle birlikte gerçekleştirdiği Project Beyond testlerinde, Gripen E savaş uçağında ilk kez yapay zeka kontrollü muharebe manevralarını başarıyla tamamladığını duyurdu.

Saab Gripen

Bu gelişme, Avrupa savunma sanayisinde AI destekli hava muharebe konseptinin uçuş testine taşındığı ilk örnek olarak kayda geçti.

Hedefleme desteği

Mayıs ve Haziran aylarında yapılan üç ayrı uçuşta, Helsing’in geliştirdiği “Centaur” adlı AI aracı, Gripen E pilotuna füze atışı için hedefleme desteği sundu. Ayrıca, uçuşun bazı bölümlerinde uçağın kontrolü doğrudan yapay zekâya devredildi. Saab'ın açıklamasına göre, üçüncü testte Centaur, bir Gripen D uçağına karşı BVR (görüş ötesi menzil) ortamında gerçek zamanlı sensör verilerini işleyerek dinamik senaryolarda görev yaptı.

Helsing’in Yapay Zekâ Başkan Yardımcısı Antoine Bordes, test edilen AI aracının yalnızca birkaç saat içinde, bir pilotun yaklaşık 50 yıllık uçuş deneyimine eşdeğer veriyle eğitildiğini belirtti. Ön çalışmalara altı ay önce simülasyon tabanlı veri eğitimiyle başlandığı ifade edildi.

İsveç’in savunma sanayii atılımları devam ediyor

Tamamı İsveç Savunma Malzeme İdaresi tarafından finanse edilen proje, geleceğin savaş tehditlerine karşı güvenilir yapay zekânın nasıl kullanılabileceğini araştırma amacı taşıyor. Aynı zamanda İsveç’in 2031 yılına kadar karar vermeyi planladığı gelecek nesil savaş uçağı programının konsept aşamasıyla da entegre şekilde yürütülüyor. Saab, 2023 yılında Helsing’e 75 milyon Euro’luk stratejik yatırım yaparak şirketin %5 hissesini satın almıştı.

Projenin bir sonraki aşamasında, iki yapay zekâ destekli Gripen’in, iki pilot kontrollü uçakla karşı karşıya geldiği simüle edilmiş senaryoların test edilmesi gündemde. Saab İnovasyon Direktörü Marcus Wandt, “Bir pilotun, AI destekli bir savaş uçağına karşı her zaman üstün geleceği artık kesin değil,” diyerek dönüşümün hızla ilerlediğini vurguladı.

Saab’ın bu atılımı, geçtiğimiz yıl ABD Hava Kuvvetleri’nin AI kontrollü F-16 (X-62A VISTA) ile gerçekleştirdiği uçuş testlerini takip ediyor. O testin ardından dönemin Hava Kuvvetleri Bakanı Frank Kendall, “Artık bu teknolojiyi kullanmamak ulusal güvenlik riski taşır,” demişti.

Bu gelişmeler, yapay zekânın yalnızca destekleyici değil, karar verici bir savaş unsuru haline gelmekte olduğunu gösteriyor.

Kaynak: gdhDigital