Ajax araçlarında yeni dönem

Aksel Buzuter / 09.11.2025 08:15

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Ajax zırhlı muharebe araçları için ilk operasyonel yetenek seviyesine ulaşıldığını resmen duyurdu.

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, 6 Kasım 2025 tarihinde General Dynamics UK (GDUK) tarafından üretilen Ajax zırhlı muharebe araç ailesi için ilk operasyonel yetenek (Initial Operational Capability/IOC) seviyesine ulaşıldığını resmen duyurdu.

Bu kabiliyet ile “Household Cavalry Regiment” birliğinin 50 araçlık envanterinde 27 adet Ajax ZMA konuşlandırabilecek. GDUK’un Ajax aracı, General Dynamics’in ASCOD paletli platformunun geliştirilmiş bir versiyonuna dayanıyor.

Ajax araçlarında yeni dönem

İlk olarak 2010 yılında seçilen araç için Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, Eylül 2014’te 589 adet Ajax siparişi vermişti. Toplam 5,522 milyar sterlin (yaklaşık 6,28 milyar euro) tutarındaki bu sabit fiyatlı sözleşme kapsamında, araçlar yedi farklı varyantta üretilecek:

245 adet taretli keşif, gözetleme ve müşterek ateş kontrol aracı (bu üçü “Ajax” varyantı olarak adlandırılıyor),
93 adet Ares zırhlı personel taşıyıcı,
112 adet Athena komuta-kontrol aracı,
34 adet Ares keşif destek varyantı,
51 adet Argus mühendislik keşif aracı,
38 adet Atlas zırhlı kurtarma aracı,
50 adet Apollo bakım-onarım aracı.

Ajax’da yaşanan sorunlar

Ancak, Haziran 2021 itibarıyla araçlarda aşırı titreşim ve gürültü sorunları tespit edilince testler Kasım 2020 – Mart 2021 arasında askıya alındı. 3 Haziran 2022 tarihinde Birleşik Krallık Avam Kamarası Kamu Hesapları Komitesi tarafından yayımlanan raporda, Ajax programının “çok kötü gittiği ve bugüne dek hizmete alınabilir bir aracın teslim edilmediği” ifade edildi.

ESD tarafından yapılan habere göre Ajax programına yakın kaynaklara göre, araçların geliştirilmesinde üç temel sorun yaşandı:

İspanya’daki General Dynamics European Land Systems tesisinden gelen ASCOD tabanlı platformların kalitesi, Galler’deki Merthyr Tydfil tesisindeki mühendisler için ciddi mühendislik problemlerine yol açtı.
Proje, Birleşik Krallık Ordusu ve Savunma Bakanlığı içinde farklı masalar arasında el değiştirirken araç gereksinimleri sürekli değiştirildi, bu da ek ve gereksiz mühendislik revizyonlarına neden oldu.
General Dynamics üst yönetiminin sorunları kabul etmekte isteksiz davranması, çözüm sürecini geciktirdi.

Buna rağmen, 2023’ün başlarına gelindiğinde GDUK programı kontrol altına aldı. 22 Şubat 2023’te dönemin Savunma Bakanı Ben Wallace, Ajax araçlarının test edildiği Bovington Kampı’nı ziyaretinde, “Çözümler devreye alındı, normal test sürecine devam ediyoruz. Bu zorlu programda artık dönüm noktasını geçtiğimize inanıyorum.” açıklamasında bulundu.

6 Kasım 2025 tarihli açıklamada, Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’na bağlı Defence Equipment & Support (DE&S) birimi, Ajax’ın orduya son 30 yılda katılan ilk zırhlı muharebe aracı olduğunu belirtti. DE&S’e göre testler sırasında 20.000’den fazla 40 mm CT-40 top atışı yapıldı ve araçlar 42.000 kilometreden fazla mesafede zorlu arazi koşullarında denendi. Keza bugüne kadar toplam 165 adet araç teslim edildi.

Ajax zırhlı araç ailesi, İngiliz Ordusu’nun gelecekteki Zırhlı Tugayları ve Derin Keşif ve Taarruz (Deep Recce Strike) birimlerinin belkemiğini oluşturacak. Bu araçlar, 1971’den bu yana hizmette olan CVR(T) ailesinin yerini alıyor. Ancak Ajax, yaklaşık 40 tonluk ağırlığıyla, ortalama 8 tonluk CVR(T) araçlara kıyasla çok daha büyük ve gelişmiş bir platform.

Ajax ailesi, açık mimarili elektronik altyapıya sahip. Bu sayede yüksek veri işleme kapasitesi ve gelecekteki modernizasyonlara uyumluluk sağlıyor. Keşif varyantları ise gelişmiş keşif, istihbarat, hedef tespiti ve gözetleme (ISTAR) sistemleriyle donatılmış durumda.