ASELSAN’ın LUNA-1 uydusu uzayda

Burak Seletuz / 03.12.2025 16:28

Uzay tabanlı iletişim teknolojileri kapsamında ASELSAN, ilk uydusunu faaliyete geçirdi.

ASELSAN tarafından geliştirilen LUNA-1 alçak yörünge IoT uydusu, SpaceX’in Falcon 9 roketiyle gerçekleştirilen Transporter-15 görevi kapsamında 28 Kasım günü uzaya gönderildi. Fırlatmanın 55. dakikasında roketten ayrılan uydunun telemetri sinyalleri ise ASELSAN’ın Ankara’daki yer istasyonundan alındı.

Uydu üzerinden IoT uygulamaları; altyapının bulunmadığı bölgelerden veri toplanmasını mümkün kılar. Çok geniş coğrafi alanlardaki sensörlerin birbiriyle iletişimini sağlayarak düşük güç tüketimiyle uzun ömürlü bağlantılar sunar. Ayrıca düşük gecikmeli veri iletimi sayesinde gerçek zamanlı bilgi akışı gereken uygulamalarda da etkin bir çözüm oluşturur.

Fırlatma görev yönetimi, uydu entegrasyonu ve yörüngeye yerleştirme hizmetleri kapsamında çalışmalarını sürdüren Exolaunch, SpaceX’in Falcon 9 roketiyle gerçekleştirilen Transporter-15 paylaşımlı fırlatma görevinde 58 uyduyu başarıyla yörüngeye yerleştirdi. Bu görev, Exolaunch’ın bugüne kadarki en büyük paylaşımlı fırlatma (rideshare) görevi olma özelliğini taşıyor ve şirketi uzaya kolay, hızlı ve güvenilir erişim için güvenilen küresel fırlatma entegratörü olarak konumlandırmaya devam ediyor. Bu görev kapsamında LUNA-1 IoT uydusu, ASELSAN ve TÜRKSAT ortaklığında uzaya gönderildi.

Uzay tabanlı nesnelerin interneti

ASELSAN Dergi 115. sayıda yer verilen bilgilere göre; Nesnelerin İnterneti (IoT) verileri, bulut sistemlerinde işlenirken karasal ağların ulaşamadığı bölgelerde veri aktarımı için özellikle Alçak Dünya Yörüngesi (LEO) uyduları tercih edilmektedir. LEO uyduları, düşük maliyet ve düşük gecikme avantajının yanı sıra, kesintisiz küresel kapsama alanı oluşturmak amacıyla birbirleriyle haberleşen çoklu takımlar halinde çalışmaktadır.

Bu uydu takımları, batarya ile çalışan düşük hızlı sistemler (nano uydular) ve şebeke elektriği/büyük anten gerektiren yüksek hızlı sistemler olarak ikiye ayrılmaktadır. IoT mimarisinde veri iletişimi ise nesnelerden doğrudan uyduya yapılabildiği gibi veriyi toplayan bir ağ geçidi (gateway) aracılığıyla da sağlanabilmektedir.

IoT teknolojisinin kullanım alanları arasında; tarım ve hayvancılık, iklim ve afet yönetimi, denizcilik, taşımacılık ve otonom sistemler yer almaktadır. Tarım ve hayvancılıkta toprak nemi, mineral seviyesi ve hayvan sağlığı sürekli izlenerek verim artırılıyor, hastalık erken tespit ediliyor. İklim ve afet yönetiminde baraj doluluk oranları, kuraklık riski ve orman yangınları başlangıç aşamasında fark edilip önlem alınıyor. Denizcilik ve taşımacılıkta gemiler, trenler ve tırlar küresel çapta takip edilerek yük güvenliği sağlanarak rota ve yakıt verimliliği optimize ediliyor. Otonom araçlarda ise yüksek hassasiyetli konumlandırma, araçlar arası iletişim, trafik analizi ve uzaktan arıza teşhisiyle daha güvenli sürüş sunuluyor. Bu bağlamda uydu tabanlı IoT teknolojisi, stratejik alanda sürdürülebilirlik ve operasyonel üstünlük sağlıyor.