İngiltere'nin yeni nesil jet eğitim uçağı için HÜRJET güçlü aday!

Tulu Berke Saz / 26.09.2025 19:10

Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, HAWK T2 eğitim uçaklarını yenilemek için ihale başlatıyor. HÜRJET, ihaledeki en güçlü adaylardan biri durumunda. HÜRJET'i rakipleriyle karşılaştırdık.

İngiltere — Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri (Royal Air Force), envanterdeki **HAWK T2** jet eğitim uçaklarını daha uygun maliyetli ve daha modern bir eğitim uçağı ile yenilemek istiyor. Birleşik Krallık Savunma Bakanı Maria Eagle, Temmuz ayında yaptığı açıklamada Hawk jetinin yerini alacak yeni bir jet eğitim uçağı için ihale açılacağını duyurmuştu. TUSAŞ tarafından geliştirilen **HÜRJET**, bu ihale için güçlü adaylar arasında.

İspanya Hava ve Uzay Kuvvetleri, miladı dolan F-5M uçaklarını HÜRJET ile yenilemek için anlaşma yaptı. TUSAŞ, İspanya’nın ardından Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne HÜRJET satmak için kolları sıvadı. Savunma sanayi analisti Kozan Selçuk Erkan, Kamer Kurt YouTube kanalında yaptığı açıklamada TUSAŞ’ın bu satış için çalışmalara başladığı duyurarak, “Çok ciddi çalışıyorlar. Gerçekten biz satacağız modunda bu konuya kenetlenmiş durumdalar.” dedi.

✈️ HÜRJET’i öne çıkaran özellikler neler?

HÜRJET, güncel jet uçakları arasında düşük maliyetle modern teknolojileri sunan bir eğitim uçağı olarak dikkat çekiyor. Ayrıca TUSAŞ, müşterilere yerel üretim imkanı sunuyor. Örneğin İspanya için üretilecek HÜRJET’ler TUSAŞ ve Airbus ortaklığında İspanya'da üretilecek. Bu durum askeri bağımsızlık ve teknoloji transferi isteyen ülkeler için HÜRJET’i cazip kılıyor.

Diğer bir avantaj ise ilerleyen yıllarda HÜRJET’in gemiden kalkıp inebilen versiyonunun geliştirilecek olması. İngiltere, envanterindeki iki uçak gemisine HÜRJET’i konuşlandırabilir.

Avrupa Birliği’nden ayrılan İngiltere, jeopolitik belirsizliklerden etkilenmemek için tedarikçilerini ve iş birliği yaptığı ülke sayısını çeşitlendirmek istiyor. Türkiye, İngiltere’den 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı almak için ön anlaşma imzalamıştı. İki ülke arasındaki ortaklık bağını dahada güçlendirmek için HÜRJET önemli bir rol oynayacak.

İngiltere’nin yeni nesil jet eğitim uçağı için aday uçakların artıları ve eksileri

HÜRJET (TUSAŞ, Türkiye)

Artılar: Süpersonik (Mach 1.4) hız, hafif taarruz görevlerinde de kullanılabilir, maliyet/performans oranı rekabetçi ve modern aviyonik sistemler ile donatıldı.
Eksiler: Henüz seri üretimi tamamlanmadı ve envantere girmedi. Sorunsuzluk ve lojistik desteği konularında soru işaretleri bulunuyor.
Fırsatlar: İngiltere'de yerel üretim ve teknoloji transferi imkanı sunuluyor. Ayrıca Türkiye ile İngiltere arasındaki bağları güçlendirme fırsatı
Riskler: Politik belirsizlikler nedeniyle İngiltere, ABD, İtalya gibi öncelikli müttefikler ve kendi Aeralis projesi nedeniyle Türkiye seçeneği ikinci planda kalabilir.

Aeralis AJT (İngiltere)

Artılar: İngiliz şirket tarafından geliştiriliyor. Modüler konsept sunarak eğitim, hafif taarruz ve gösteri uaklarını tek platformda buluşturacak.
Eksiler: Proje henüz prototip aşamasında, envantere giriş tarihi belirsiz ve teknik özellikler netleştirilmedi. Prototip aşamasında bir proje olduğu için geliştirme maliyeti yüksek.
Fırsatlar: İngiliz savunma sanayiini güçlendirme; tamamen yerli çözüm.
Riskler: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin acil ihtiyaçları için çok geç kalabilir. Maliyetler tahmin edilenden yüksek olabilir.

M-346 (Leonardo, İtalya)

Artılar: Halihazırda birçok ülkede kullanılıyor; düşük risk; kısa vadede hızlı tedarik. İngiltere’ye “yerli montaj hattı” kurma teklifinde bulunuldu.
Eksiler: Süpersonik kapasitesi sınırlı ve geleceğe dönük teknolojilerde geri kalacak.
Fırsatlar: İngiltere-İtalya ortaklığı (Tempest/GCAP savaş uçağı projesi) ile uyumlu.
Riskler: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin süpersonik ve ileri simülasyon entegrasyonu gibi uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamayabilir.

T-7A Red Hawk (Boeing/Saab, ABD)

Artılar: En modern tasarım. ABD Hava Kuvvetleri'nin jet eğitim uçağı olacak. Güçlü simülasyon entegrasyonu.
Eksiler: Program gecikmeler yaşıyor, teslimatlar riskli olabilir.
Fırsatlar: ABD-İngiltere ilişkisini sürdürme imkanı.
Riskler: Yüksek maliyet ve ABD’ye bağımlılığı artırma riski.

✈️ Teknik Karşılaştırma Tablosu

ÖzellikHÜRJETM-346T-7A Red HawkAeralis AJTGörev TipiJet eğitim uçağı, hafif taarruz uçağıJet eğitim uçağı, hafif taarruz uçağı, taktik eğitim uçağıJet eğitim uçağıModüler: temel-eğitim, ileri-eğitim, hafif taarruz rolleri için konfigürasyon değişikliği olasılığıMürettebat222 (öğrenci + eğitmen)2Motor1 x GE F404-1042 × Honeywell F124-GA-2001 × GE F404Modüler yapıda farklı motor seçenekleri planlanıyorMaksimum Hız1.4 Mach0.95 Mach0.975 Mach0.90 MachTavan Yüksekliği (Servis İrtifası)45,000 ft45,000 ft45,000 ftBelirsizAzami Kalkış Ağırlığı (MTOW)~13.500 kg~9.600 kg~5.500 kg~15.800 kg olması hedefleniyorMenzil (Operasyonel Yarıçap)2.220 kmNormal: 1.925 km
Dış Tanklarla: 2.550 km1.839 kmBelirsizG-Limiti+8g/ -3g+8g/ -3g+8g/ -3g+8g/ -3g