Lockheed Martin ve NASA, X-59 sessiz süpersonik uçağın ilk uçuşunu başarıyla tamamladı

Tulu Berke Saz / 30.10.2025 07:00

NASA ve Lockheed Martin’in ileri araştırma birimi Skunk Works, uzun süredir üzerinde çalıştıkları X-59 Quiet Supersonic Technology (QueSST) uçağının ilk uçuşunu Kaliforniya’nın Palmdale kentinde başarıyla gerçekleştirdi.

X-59

X-59, süpersonik uçuşlarda yere ulaşan yüksek şiddetli “sonik patlama” sesini ortadan kaldırmak veya minimuma indirmek amacıyla geliştirildi. Geleneksel süpersonik uçaklar ses hızını aştığında güçlü bir “boom” sesi üretirken, X-59’un özel aerodinamik formu ve uzun, ince burun tasarımı bu şok dalgalarını dağıtarak zeminde yalnızca hafif bir “tık” sesi duyulmasını sağlıyor.

NASA yöneticileri, projenin asıl amacının kara üstü süpersonik uçuş yasağını yeniden değerlendirmek olduğunu belirtiyor. Uçaktan elde edilecek veriler, gelecekte sessiz süpersonik yolcu taşımacılığı için yeni düzenlemelere temel oluşturacak.

X-59’un özellikleri

Yaklaşık 29 metre uzunluğundaki uçak, tek bir General Electric F414-GE-100 turbofan motoru tarafından güçlendiriliyor. Uçuşta Mach 1.4 (yaklaşık 1.490 km/s) hızlara ulaşması hedefleniyor. Uçakta geleneksel ön cam yerine NASA tarafından geliştirilen “eXternal Vision System (XVS)” bulunuyor; bu sistem yüksek çözünürlüklü kameralar ve ekranlar aracılığıyla pilotun görüşünü dijital olarak sağlıyor.

NASA’nın Armstrong Uçuş Araştırma Merkezi ile birlikte yürütülen proje kapsamında X-59, sivil havacılıkta ses hızının üstünde uçuşu mümkün kılacak ilk “sessiz süpersonik” demonstratör olarak öne çıkıyor.

İlk uçuşun başarıyla gerçekleşmesi

Kaliforniya’daki ilk test uçuşunda X-59, kalkış, tırmanış, manevra ve iniş aşamalarını başarıyla tamamladı. Uçuş, uçuş kontrol sistemleri, motor performansı ve aerodinamik stabilitenin test edilmesine odaklandı. NASA, ilk uçuşun ardından yapılan açıklamada, “Bugün yalnızca bir uçağın havalanışına değil, süpersonik uçuşun geleceğine de tanıklık ettik.” ifadelerini kullandı.

Lockheed Martin Skunk Works Program Müdürü David Richardson, “X-59, yalnızca mühendislik başarısı değil, aynı zamanda insanlığın ses hızını aşarken çevreyle uyum içinde uçabileceğini gösteren bir vizyonun ürünü.” dedi.

Gelecek testler ve hedefler

Uçak, önümüzdeki dönemde ABD’nin farklı bölgelerinde gerçekleştirilecek dizi test uçuşuyla, yerleşim alanları üzerindeki ses etkilerini ölçmek üzere uçacak. NASA, bu verileri Federal Havacılık İdaresi (FAA) ve uluslararası düzenleyicilerle paylaşarak, kara üstü süpersonik uçuşlara izin verilmesini hedefliyor.

2026 itibarıyla X-59’un ABD genelinde planlanan “community response” uçuşlarına katılması planlanıyor. Bu testlerde yerel halkın ses algısına dair geri bildirimler toplanacak.

Kaynak: gdhDigital