Savaşın gölgesinde vurgun: Savunma firmaları Ukrayna’yı yüzlerce milyon dolar zarara uğrattı

Tulu Berke Saz / 05.08.2025 21:31

Savaşın en kritik günlerinde Ukrayna'nın savunma tedarik süreçlerinde firmalarının adının karıştığı ciddi dolandırıcılık iddiaları gündeme bomba gibi düştü.

Ukrayna için savaşan asker

Ukrayna devletini 10.8 milyon dolar zarara uğrattığı öne sürülen şirketlerin arasında, Türkiye'de de kamu ihalelerinden men cezası bulunan ASSAN Group da yer aldı.

Rusya ile bir yılı aşkın süredir devam eden savaşta acil teçhizat ihtiyacını karşılamaya çalışan Ukrayna'nın, savunma sanayii firmalarıyla yaptığı bazı sözleşmelerde sonuca ulaşamadığı ortaya çıktı.

Ukrayna basınında geniş yer bulan iddialara göre, bazı Türk şirketleri yüklü miktarda avans almalarına rağmen taahhüt ettikleri askeri malzemeleri ya hiç teslim etmedi ya da eksik ve kalitesiz ürün gönderdi.

ASSAN, Ukrayna’yı milyonlarca dolar zarara uğrattı

Ukrayna medyasında yer alan haberlere göre, Ukrayna devlet savunma şirketi Spetsteknoeksport, 19 Aralık 2024 tarihinde ASSAN Group ile 10.8 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı.

Anlaşma kapsamında yapılan teminatsız yüzde 100 avans ödemesine rağmen, şirket vaat ettiği ürünleri belirtilen tarihlerde teslim etmedi. Ukraynalı yetkililerin tanıdığı ek sürelere rağmen teslimatlar yine gerçekleşmedi.

Bu durum üzerine, şirkete karşı Ukrayna savaş suçları mahkemesinde dava açılmasının gündemde olduğu belirtiliyor.

Konuyla ilgili gdh’nin ulaştığı üst düzey ASSAN yetkilileri, iddialara ilişkin olarak, "gerekmesi halinde açıklama yapacaklarını" ifade etti..

ASSAN Group olayı, Ukrayna'nın savunma firmalarıyla yaşadığı tek sorun değil.

Ukrayna güvendi, paralar buhar oldu!

Aralarında Murat Özvardar ile Koray Altınel'in de bulunduğu altı sanık, Ukrayna İçişleri Bakanlığı'na miğfer, çelik yelek ve silah tedariki vaadiyle 5.1 milyon dolar almakla suçlanmıştı.

Sanıkların, "üst düzey Türk yetkililerle ilişkileri olduğunu" belirterek güven sağladıkları ve parayı avans olarak aldıktan sonra malzemeleri teslim etmedikleri iddia edilmişti.

"Nitelikli zincirleme dolandırıcılık" suçlamasıyla yargılanan sanıklar için 22 yıl 6 aya varan hapis cezaları talep ediliyor.

Yine 2023 yılında benzer bir durum, Patriam Savunma Sanayi Ltd. Şti. dosyasında da görülmüştü.

Ukrayna devletine barut satma vaadiyle 28.5 milyon dolar peşin avans alan Patriam Savunma Sanayi Ltd. Şti.nin sahibi Yahiç Berk bu olaydan sonra Kanada’ya firar etti.

Şirketin, Ukrayna devlet şirketi SE “RIC PCP” ile 2023 yılında imzaladığı 29.2 milyon dolarlık silah ve mühimmat anlaşmasına karşılık, yalnızca 756 bin dolarlık kısmi bir teslimat yaptığı öne sürülmüştü.

Ukrayna tarafının, teslim edilmeyen 28.46 milyon dolarlık mal için faiz ve cezalarla birlikte toplam 37.42 milyon dolarlık bir alacak davası yürüttüğü öğrenildi.

Bulgaristan'da 850 milyon avroluk kayıp

Savaş tedarikindeki usulsüzlükler Türkiye ile sınırlı değil.

Benzer vakaların çok daha büyük bir boyutta komşu Bulgaristan'da yaşandığı ve bu yolla yaklaşık 850 milyon avronun buharlaştığı rapor ediliyor.

Ukrayna savaşının başlamasının ardından Bulgaristan’da silah ithalat-ihracat yetkisine sahip firma sayısının 100 kat artması, denetimsiz ve fırsatçı bir pazarın oluşmasına zemin hazırladı.

Bu firmalardan yalnızca biri olan Mimaltemer Ltd.'nin kalitesiz ekipman ve usulsüz para transferleriyle Ukrayna'yı tek başına 86.5 milyon euro zarara uğrattığı soruşturma dosyalarına yansımıştı.

Yaşanan bu olumsuz tecrübeler, Türkiye ile Ukrayna arasındaki stratejik savunma iş birliğindeki güven unsurunu zedelerken, Kiev yönetimini de harekete geçirdi.

Ukrayna'nın 2024-25 döneminde kurduğu yeni savunma tedarik ajansları ve şeffaflığı artırmayı hedefleyen "Prozorro" ihale sistemi gibi adımlarla, bu tür aracı ve fırsatçı firmaların önünü kesmeyi amaçladığı belirtiliyor.

Bu tip vakalar, genelde teminat alınmadan proje başlangıcında %100 avans verilen projelerde yaşanıyor.

Kaynak: gdhDigital