F-35 TR-3 yükseltme paketi teslimata hazır

Burak Seletuz / 17.06.2025 07:56

Lockheed Martin, uzun süredir geciken F-35 savaş uçağı yükseltme paketi Technology Refresh 3 (TR-3)'ün geliştirme sürecini tamamladığını açıkladı.

F-35 Lightning II

Şirket, sistemin pilotlar için istikrarlı çalıştığını belirtirken, paketin tam olarak "savaş kabiliyeti" kazanabilmesi için hâlâ hükümet onayı bekleyen bir unsur olduğunu vurguladı.

Lockheed Martin F-35 İş Geliştirme Başkan Yardımcısı J.R. McDonald, Paris Air Show’da yaptığı açıklamada, “Pilotun sistemi istikrarlı şekilde kullanabildiği bir seviyeye ulaştığımızı düşünüyoruz” dedi. Eksik kalan onay süreciyle ilgili teknik detay paylaşılmadı.

İki yılı aşan gecikme

TR-3 paketi başlangıçta Nisan 2023'te hazır olacaktı. Ancak özellikle yazılım kararlılığıyla ilgili sorunlar nedeniyle teslimat 2025 yılına ertelendi. Bu gecikme, ABD Savunma Bakanlığı'nın bir yıl boyunca yeni F-35’leri kabul etmemesine yol açtı. Kabul süreci Temmuz 2024’te yeniden başladı.

Bu tarihten sonra üretilen uçaklar, TR-3 donanımıyla teslim edilse de yazılım tam olarak işlevsel olmadığından “kısıtlı özellikli” olarak sınıflandırıldı. Pentagon, yazılımın tamamen işlevsel hâle gelmesini bekleyerek Lockheed Martin’e yapılacak ödemeleri erteledi.

Lockheed Havacılık Başkanı Greg Ulmer konuyla ilgili, “Geçtiğimiz Temmuz’dan bu yana çıkan tüm uçaklarda TR-3 donanım ve yazılımı var. Şimdi bu yetenekleri aktive eden yazılım güncellemeleri uyguluyoruz,” dedi.

Yeni bir yükseltme daha planlanıyor

TR-3 yükseltmesi, F-35 için planlanan Block 4 yetenek paketinin temel altyapısını oluşturuyor. Block 4, yeni işlemciler, sensörler ve silah sistemlerini içeren ileri seviye kabiliyetleri kapsıyor. Ancak, TR-3'teki gecikmeler ve maliyet artışları nedeniyle F-35 Ortak Program Ofisi, Block 4 programını yeniden yapılandırma sürecine girdi.

Artık öncelik, endüstrinin gerçekte hangi yetenekleri teslim edebileceği üzerine şekillenen “olmazsa olmaz” kabiliyetlerin belirlenmesine veriliyor.

F-35’in mevcut durumu

Lockheed Martin, TR-3’ün teknik geliştirme sürecinin tamamlandığını ve sistemi “savaş kabiliyeti” seviyesine getirmek için son onayın beklendiğini açıkladı. ABD hükümetinden gelecek onay sonrası TR-3, Block 4’ün kapısını resmen açacak. Ancak bu süreçte programın mali ve teknik sürdürülebilirliği hâlâ ciddi bir tartışma konusu olarak gündemde kalmaya devam ediyor.

Kaynak: gdhDigital