Gripen ve F-16 savaş uçakları Filipinler için kapışıyor

Tulu Berke Saz / 02.09.2025 12:00

Güneydoğu Asya’da savaş uçağı tedariki yarışı hız kazanıyor. İsveçli savunma ve havacılık şirketi Saab, Filipinler ile Gripen savaş uçağı tedariki için görüşmeler yürüttüğünü açıkladı.

Bu gelişme, Tayland’ın kısa süre önce 515 milyon dolar değerinde 4 adet uçağı için anlaşma imzalamasının ardından geldi.

Saab CEO’su Micael Johansson, Tayland’ın kararının stratejik önemine dikkat çekti. Johansson, yaptığı açıklamada,
“Bu, bazı ülkelerin gelecekte hangi savaş uçağını kullanacaklarını değerlendirdiği bir bölge. Filipinler de bunları yakından izleyen ülkelerden biri.” dedi.

Johansson ayrıca, “Onlar Tayland’ın ve hava kuvvetlerinin ne yaptığını gözlemliyor. Biz de Filipinler ile görüşmeler yapıyoruz. Ancak henüz Tayland’ın bulunduğu aşamada değiller.” ifadelerini kullandı.

Filipinlerin MRF programı

Filipinler, uzun süredir ertelenen Çok Rollü Savaş Uçağı (MRF) Programı kapsamında 12 adet modern savaş uçağı tedarik etmeyi hedefliyor. Saab, bu program için Gripen C/D ve E/F modellerini ileri teknolojiye sahip ancak maliyet açısından uygun seçenekler olarak sunuyor. Gripen, doğrudan Lockheed Martin’in F-16V Block 70/72 modeli ile rekabet ediyor.

İsveç’in Filipinler’e ilgisi yeni değil. Saab, 2016 yılında Manila’da bir ofis açmayı planladı. 2022’de İsveç hükümeti Gripen ihracatına onay verdi, 2023’te ise İsveç ile Filipinler arasında savunma iş birliği anlaşması imzalandı.

Tayland’ın son Gripen anlaşması

Tayland’ın yeni anlaşması 3 adet ve 1 adet Gripen F modelini kapsıyor. Anlaşmanın değeri yaklaşık 515 milyon dolar olarak açıklandı. Teslimatlar 2025 ile 2030 yılları arasında yapılacak. Anlaşma, eğitim, destek ve teknoloji transferini de içeriyor.

Tayland, 2011’den bu yana Gripen C/D filosunu kullanıyor. Johansson, “Tayland, piyasadaki en modern savaş uçağını seçerek bağımsız yeni nesil stratejik yetenekler inşa ediyor.” dedi.

Gripen’in operasyonel kaydı

Gripen, Temmuz 2025’te Tayland-Kamboçya sınırındaki çatışmalarda ilk kez gerçek savaş operasyonlarında kullanıldı. Uçak, saldırı görevlerini başarıyla yerine getirerek güvenilirliğini kanıtladı. Bu tecrübenin, Filipinler’in değerlendirmelerinde de etkili olması bekleniyor.

Filipinler, yüksek riskli gerilimlerde caydırıcılık sağlayacak savaş uçaklarına ihtiyaç duyuyor. Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki artan hava ve deniz varlığı, karar sürecinde belirleyici unsurlardan biri olarak öne çıkıyor.

Teknik özellikler ve finansman

Gripen’in 800 kilometrelik muharebe yarıçapı, AESA radarı, sensör füzyon sistemi ve kısa pistlerden kalkış kabiliyeti, Filipinler’in coğrafyasına uygun özellikler sunuyor. General Electric F414G motoruyla donatılan Gripen E/F; BVR füzeleri, hassas saldırı mühimmatları ve uzun menzilli füzeler taşıyabiliyor. Ayrıca Batılı rakiplerine göre daha düşük yaşam döngüsü maliyetleri bulunuyor.

Ancak finansman halen en büyük engel olmaya devam ediyor. İsveç, Filipinler’in tedarikini finanse edebilmesi için devlet destekli ihracat kredisi seçeneğini değerlendiriyor.

ABD’nin F-16 teklifi

Saab’ın girişimlerinin yanı sıra Lockheed Martin de Filipinler’e F-16 Block 70 “Viper” tedarikini yoğun şekilde teşvik ediyor. Şirket, bu teklifi yalnızca uçak satışı değil, aynı zamanda stratejik ortaklık paketi olarak sunuyor.

Lockheed Martin, Southern Methodist University (SMU) ile birlikte sanayi-akademi-hükümet iş birliğini içeren bir program önerdi. Bu kapsamda yüksek teknoloji merkezleri, araştırma-geliştirme laboratuvarları ve eğitim altyapısı kurulması; simülasyon, robotik ve yapay zekâ alanlarında kapasite geliştirilmesi planlanıyor.

 F-16 paketinin içeriği

Lockheed Martin’in paketi şunları kapsıyor:

• 16 adet F-16C Block 70/72 tek kişilik uçak
• 4 adet F-16D çift kişilik uçak
• 24 adet General Electric F110 motoru
• 22 adet AESA AN/APG-83 radar
• 112 adet
• 40 adet AIM-9X Block II Sidewinder füzesi
• 36 adet GBU-39/B SDB-1 akıllı bomba
• 60 adet MK-82 (500 lb) ve 60 adet MK-84 (2000 lb) genel maksat bombası
• 12 adet AN/AAQ-33 Sniper hedefleme podu
• 24 adet MIDS-JTRS veri terminali
• AN/ALQ-254 Viper Shield elektronik harp sistemi
• IRST, ACMI eğitim podları ve AGM-65 Maverick lançerleri

Paket ayrıca bakım-onarım-modernizasyon (MRO) tesislerinin geliştirilmesini, yerel iş gücünün eğitilmesini ve F-16’ların mevcut FA-50 filosu ile entegrasyonunu da içeriyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Nisan 2025’te satış planını Kongre’ye bildirdi. Bu açıklama, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in Manila ziyareti sırasında yapıldı. Hegseth, “Indo-Pasifik’te caydırıcılığı yeniden tesis edeceğiz.” dedi.

Manila ’nın kritik kararı

Filipinler, kritik bir karar aşamasında bulunuyor. Gripen seçeneği, Tayland’ın tercihi ve savaşta kanıtlanmış performansı ile öne çıkıyor. F-16 ise yalnızca uçak değil, aynı zamanda uzun vadeli teknoloji transferi ve stratejik ortaklık paketi sunuyor.

Manila’nın vereceği karar, yalnızca Filipinler Hava Kuvvetleri’nin önümüzdeki 30 yılını değil, aynı zamanda Pasifik’in güç dengelerini de şekillendirecek.

Kaynak: savunmaSanayiSt