Japonya, ABD’nin savunma bütçesi talebi üzerine 2+2 görüşmesini iptal etti

Tulu Berke Saz / 21.06.2025 08:29

Japonya, ABD’nin savunma harcamalarını artırma yönündeki ani talebi üzerine, iki ülke arasında yıllık düzenlenen üst düzey güvenlik görüşmesini iptal etti.

Japonya ve ABD bayrakları

Tokyo’nun bu kararı, Japonya-ABD ittifakında son dönemde artan tansiyonun yeni bir işareti olarak değerlendiriliyor.

ABD’nin talepleri

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Savunma Bakanı Pete Hegseth’in, 1 Temmuz’da Japonya Savunma Bakanı Gen Nakatani ve Dışişleri Bakanı Takeshi Iwaya ile Washington’da gerçekleştirmesi planlanan “2+2” güvenlik görüşmesi, Tokyo yönetimi tarafından iptal edildi. Görüşmenin iptali, ABD’nin Japonya’dan savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) %3,5’ine çıkarmasını talep etmesiyle doğrudan ilişkilendirildi. ABD daha önce %3 talebinde bulunmuştu.

Konuya yakın üç kaynağa göre, yeni ve daha yüksek bütçe talebi son haftalarda ABD Savunma Bakanlığı’nın üçüncü en üst düzey yetkilisi olan Elbridge Colby tarafından iletildi. Bu talep, Tokyo’da ciddi bir rahatsızlık yarattı.

Bu gerilim, Başkan Donald Trump’ın Nisan ayında Japonya’ya “karşılıklılık” ilkesine dayanan tarifeler uygulamasının ardından ticaret görüşmeleri sırasında da kendini göstermişti.

Diğer konular da etkili

Japon hükümetinden üst düzey bir yetkili, iptal kararının yalnızca savunma bütçesi baskısıyla sınırlı olmadığını, 20 Temmuz’da yapılacak olan ve iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin sandalye kaybı yaşamasının beklendiği Üst Meclis seçimlerinin de etkili olduğunu belirtti.

ABD hükümetinde daha önce Japonya dosyasında görev yapmış üst düzey bir yetkili olan Christopher Johnstone, Japonya’nın 2+2 görüşmelerini “iki ülke ittifakının gücünü kamuoyuna göstermek için politik açıdan son derece değerli fırsatlar” olarak gördüğünü söyledi. Johnstone, görüşmenin seçim sonrasına ertelenmesinin Tokyo’nun ikili ilişkilerin gidişatına dair ciddi bir huzursuzluk yaşadığını gösterdiğini vurguladı.

ABD Savunma Bakanı Hegseth, geçen ay Singapur’daki Shangri-La Diyaloğu Savunma Forumu’nda yaptığı konuşmada, Asya-Pasifik’teki müttefikleri savunma harcamalarını artırmaya çağırmış, Avrupa’daki örnekleri örnek göstererek Çin ve Kuzey Kore tehdidine dikkat çekmişti.

Colby ise Japonya’dan savunma bütçesini artırma yönündeki taleplerin başını çekiyor. Mart ayında Senato’daki onay oturumunda bu çağrıyı yineleyen Colby’nin tutumu, Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba tarafından “Tokyo kendi bütçesine kendisi karar verir” şeklinde sert bir ifadeyle yanıtlandı.

American Enterprise Institute’ta Asya güvenliği uzmanı Zack Cooper, Trump yönetiminin çelişkili ve gerçekçilikten uzak beklentilerinin ABD’ye en fazla yakın duran müttefiklerinde bile destek kaybına yol açabileceğini belirtti.

Colby ayrıca AUKUS güvenlik anlaşmasına yönelik yeniden değerlendirme süreci başlatmış ve Avrupa ülkelerine odaklarını Asya’dan Euro-Atlantik bölgesine kaydırmaları yönünde çağrı yapmıştı. Bu da Biden yönetiminin Avrupa’yı Çin’e karşı Asya’da daha aktif rol almaya teşvik eden tutumuyla ters düşüyor.

Japonya Savunma Bakanlığı, görüşmenin iptal edilip edilmediğiyle ilgili yorum yapmaktan kaçınırken, bir sonraki 2+2 görüşmesinin zamanlamasına ilişkin henüz bir karar alınmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon ise konuyla ilgili yorum yapmadı.

Kaynak: gdhDigital