YALTES, MİLGEM 6-8 Gemileri için LM-2500 Gaz Türbini Kontrol Sistemlerini Ocak Ayı Başında Teslim Etti

Aksel Buzuter / 30.05.2025 00:00

YALTES tarafından 11 Ocak 2025 tarihinde paylaşılan bilgiye göre 9-13 Aralık 2024 tarihlerinde, Woodward Poland’ın Neoplomice tesislerinde, MİLGEM’in Ana Tahrik Kontrol Sisteminin kritik bir bileşeni olan MİLGEM LM-2500 Gaz Türbini Kontrol Sistemlerinin FAT süreci başarıyla tamamlanmıştır. YALTES açıklama metninde, “MİLGEM’in Ana Tahrik Kontrol Sisteminin kritik bir bileşeni olarak önemli bir rol üstlenen sistemimizin bu süreci başarıyla tamamlaması ile 3 gemi setini yıl başında teslim etmenin haklı gururunu yaşıyoruz,” ifadesine yer verildi. ATS-KİAS, gaz türbini ve ana makina dizelleri de dahil tüm Ana Tahrik Sistemini kontrol edebiliyor.

2024 yılında TAIS Ortak Girişimi ve STM İş Ortaklığı ile MİLGEM 9-12 Gemileri için de EPKİS ve ATS-KİAS tedarik sözleşmesi imzalayan YALTES bu çerçevede MİLGEM 9, 10, 11 ve 12’nci gemilerinin Ana Tahrik Kontrol Sistemlerinin geliştirilmesi için de Woodward Poland ile yeni bir iş birliği anlaşması imzalayarak uzun vadeli stratejik ortaklığının temelini atmıştır.

İ (İSTİF) Sınıfının birinci gemisi TCG İstanbul Fırkateyni ile MİLGEM 6, 7 ve 8’inci gemiler arasında EPKİS tarafında çok büyük bir fark olmasa da daha önce MTU tarafından dış kaynaklı olarak sağlanan Ana Tahrik Kontrol Sistemi için yüklenici olarak YALTES görevlendirilmiştir. Bu sayede YALTES, Ana Tahrik Kontrol Sistemini oluşturan farklı elemanların tedarikçilerinin dışında bağımsız bir entegratör firma haline gelmiştir. Bu tabi hem DzKK, hem de bu kapsamda proje yürüten bütün tersanelerimiz için çok büyük bir avantaj olacak. Ana Tahrik Kontrol Sistemi bir bakıma gemideki tahrik sisteminin beyni konumunda. 

TCG İstanbul Fırkateynindeki ATS, MTU 4000 Serisi MTU 20V4000M93L dizel motorları ve LM-2500 Gaz türbininden oluşurken, MİLGEM 6-12 Gemilerinde MAN ürünü dizel makineler yer alacaktır. MTU dizel makineleri kullanılmayacağı için MTU ürünü bir kontrol sisteminin de olmasının bir anlamı kalmamıştır. 

MİLGEM 6-8 Gemileri için LM2500 Gaz Türbini siparişi Temmuz 2023’te verilmişti. MİLGEM 6-8’de kullanılacak LM-2500 Gaz Türbinleri çelik muhafaza (kapsül) yerine son teknoloji kompozit muhafaza ile birlikte teslim edilmekte. Önceki çelik modelin yerini alan son teknoloji kompozit gaz türbini muhafazası çelik muhafazaya kıyasla %60 (4 dBA) daha az gürültü, makine dairesine yaklaşık %50 daha az ısı yayılımı, 2.500 kg (5.500 lbs) daha hafif, yani %50 daha az ağırlık ve gaz türbinlerin hava giriş yolu üzerinden çıkarılıp ve yeniden takılabilmesine imkan tanıması sayesinde motorun çıkarılması/yeniden takılması kolaylığı sağlamaktadır.

Ana Tahrik Sistemi tek bir üründen oluşmuyor. Değişik tipte makineler, dişli kutuları, elektrik sistemi, elektrik motorları, gaz türbini, şaft, pervane, pervanenin kontrollü olup olmaması gibi detaylara göre bu kontrol sistemlerinin yapılması gerekiyor. YALTES bu konuda daha önce Yeni Tip Karakol Botu Projesi sırasında tecrübe kazanmıştı. Tabi oradaki çözüm MİLGEM 6-12 Gemilerinde kullanılacak ATS-KİAS çözümüne kıyasla çok daha basit bir sistemdi… 

Aslında Ana Tahrik Kontrol Sistemi temel olarak bir yazılım. EPKİS ile entegre edilecek ancak aynı zamanda EPKİS’in bir sorunu olduğu zaman ya da EPKİS’in devrede olmadığı durumda da bu sistem üzerinden de sistem gidebilecek. Yani gemide bir yedeklik de sağlayacak. MİLGEM Projelerinde Ana Tahrik Sistemi her zaman STM sorumluluğunda idi ve MİLGEM 6-12 Gemileri için Ana Tahrik Kontrol Sistemi için yüklenici olarak YALTES’in görevlendirilmesi STM’nin de desteğiyle gerçekleşmiştir.

Kaynak: defenceTurkey