Yerli füzelere yerli motorlar

Aksel Buzuter / 08.06.2025 08:00

Türkiye'nin savunma sanayii, stratejik öneme haiz seyir füzelerinin güç sistemlerinde dışa bağımlılığı sonlandıran kritik hamleler yapıyor.

Kale KTJ-3200 Turbojet Motoru

Kale Arge tarafından geliştirilip seri üretime alınan yerli turbojet motorlar, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterindeki temel vurucu güç unsurlarından olan SOM ve ATMACA füzelerine entegre edilerek operasyonel hale geldi.

Bu gelişme, Türkiye'nin potansiyel ambargolara karşı caydırıcılığını pekiştirirken, milli mühimmatların performans ve ihracat potansiyelini de doğrudan etkiliyor.

Türkiye'nin uzun yıllardır devam eden savunma sanayiinde yerlileştirme vizyonu, en stratejik alanlardan biri olan füze teknolojilerinde önemli bir yetkinliğe ulaştı. Havadan, karadan ve denizden fırlatılabilen orta ve uzun menzilli seyir füzelerine güç veren turbojet motorların yurt içinde tasarlanıp üretilmesiyle, bu alandaki teknolojik otonomi hedefine bir adım daha yaklaşıldı.

Turbojet motorlar, alçak irtifada ve genellikle yüksek ses altı hızlarda hedeflerine ilerleyen seyir füzelerinin menzil, hız ve manevra kabiliyeti gibi temel performans kriterlerini belirleyen en kritik alt sistem olarak kabul ediliyor. Bu motorların yerlileştirilmesi, Türkiye'ye hem tedarik zinciri güvenliği sağlamakta hem de füze sistemlerinin yeteneklerini ihtiyaçlar doğrultusunda optimize etme esnekliği kazandırmaktadır.

Yerli motor ve füzeler

Türkiye'nin bu alandaki öncü kurumu olan Kale Arge, farklı ihtiyaçlara yönelik geliştirdiği motor ailesiyle dikkat çekiyor. Firmanın seri üretimdeki ve geliştirme aşamasındaki başlıca motorları şunlardır:

Kale KTJ-3200 turbojet motoru

Türkiye'nin bu sınıftaki ilk ve en yaygın kullanılan milli motoru olan KTJ-3200, zorlu geliştirme ve kalifikasyon süreçlerinin ardından seri üretim bandından inerek stratejik mühimmatlara güç vermeye başladı.

Güç verdiği sistemler:

SOM Seyir Füzesi: TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen ve ROKETSAN tarafından üretilen SOM (Stand-off Mühimmatı) füze ailesi, daha önce Fransız menşeli TR-40 motorunu kullanıyordu. KTJ-3200'ün başarılı entegrasyonuyla bu bağımlılık ortadan kaldırıldı. Haziran 2025'te gerçekleştirilen son atış testinde, KTJ-3200 motorlu bir SOM füzesinin hedefi tam isabetle vurduğu teyit edildi.

ATMACA Gemisavar Füzesi: ROKETSAN üretimi olan ve deniz platformları için hayati bir silah sistemi olarak nitelendirilen ATMACA, 220 kilometreyi aşan menziliyle öne çıkıyor. Seri üretim fazındaki füzelerde artık KTJ-3200 motoru kullanılıyor.

Teknik veriler:

• İtki Kuvveti: 3200 N
• Çap: Yaklaşık 30 cm
• Ağırlık: Yaklaşık 50 kg
• Azami Hız: 0.95 Mach

Kale KTJ-1750 turbojet motoru

Daha kompakt boyutlu platformlar için tasarlanan KTJ-1750, düşük ağırlığı ve görece küçültülmüş boyutlarıyla farklı operasyonel konseptlere olanak tanıyor.

Güç verdiği sistem:

ÇAKIR Füze Ailesi: ROKETSAN'ın yeni nesil seyir füzesi olan ÇAKIR, 150 km'nin üzerinde bir menzile sahip. KTJ-1750 motoru, ÇAKIR füzelerinin farklı platformlardan (kara, deniz, hava) fırlatılabilmesine ve sürü saldırı gibi yenilikçi taktiklerin uygulanmasına imkân veren yapısını destekliyor.

Kale KTJ-3700 turbojet motoru

KTJ-3200 motorunun daha yüksek itki sağlayacak şekilde geliştirilmiş bir türevi olan KTJ-3700, daha ağır ve uzun menzilli mühimmatlar için tasarlanmaktadır.

Planlanan sistem:

Kara ATMACA Füzesi: ATMACA'nın karadan karaya fırlatılan versiyonu olan ve menzilinin yaklaşık 280 km olması hedeflenen Kara ATMACA'nın itki ihtiyacının KTJ-3700 tarafından karşılanması planlanıyor. Motorun füze sistemine entegrasyon ve test faaliyetleri devam etmektedir.

Ses üstü motorlar

Türk savunma sanayiinin itki sistemlerindeki çalışmaları mevcut turbojet motorlarla sınırlı kalmıyor. Geleceğin muharebe ortamının gerektireceği süpersonik (ses üstü) ve hipersonik (ses hızının 5 katı ve üzeri) kabiliyetler için Ramjet ve Scramjet gibi ileri teknoloji motor sistemleri üzerine odaklanılmış durumda.

Özellikle TÜBİTAK SAGE'nin yürüttüğü projeler kapsamında, GÖKHAN gibi yeni nesil hava-hava füzeleri ve AKBABA anti-radyasyon füzeleri gibi geleceğin sistemlerinde bu ileri itki teknolojilerinin kullanılması hedefleniyor.

Netice itibarıyla, seyir füzesi motorlarının yerli imkanlarla üretilmesi, Türkiye'nin savunma sanayiinde ulaştığı teknolojik derinliği ve tam bağımsızlık hedefine olan bağlılığını gözler önüne sermektedir.

Bu motorlar, mevcut sistemlerin operasyonel kabiliyetlerini güvence altına alırken, aynı zamanda Türkiye'nin askeri ve jeopolitik konumunu güçlendiren stratejik bir çarpan etkisi yaratan geleceğin mühimmatlarının da geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır.

Kaynak: gdhDigital